De muziek van de Zwerversschottisch klonk meteen vertrouwd in onze oren, maar het precieze verhaal achter die melodie vergde wat opzoekwerk.
Eén enkele vraag, en meteen begon het balletje te rollen. Vanuit Leuven, Schoten, Vilvoorde, Mechelen en Sint-Niklaas bereikten ons enthousiaste reacties en nieuwe sporen. Een mooi voorbeeld van hoe gedeeld erfgoed mensen verbindt.
De zangwijze werd in verband gebracht met “La Petite Tonkinoise”, een Frans lied uit 1906 van Villard, Christiné en Scotto. De melodie werd vooral bekend door de uitvoering van Josephine Baker in 1930. Die versie – licht ondeugend en onweerstaanbaar ritmisch – maakte het nummer wereldberoemd.
Zoals vaak het geval is met populaire melodieën, kreeg ook deze al snel vertaalde en nieuwe teksten aangemeten, in allerlei contexten. Ze dook op in straatliederen, cabaretversies en zelfs oorlogsliedjes. Een treffend voorbeeld daarvan is “Dolf, dat is ne rare jongen”, een Vlaamse tekst op dezelfde melodie die tijdens de Tweede Wereldoorlog circuleerde. Deze en andere varianten zijn terug te vinden op de erfgoedblog Wreed & Plezant: 👉 https://wreed-en-plezant.leefdaal.be/2011/07/dolf-dat-is-ne-rare-jongen/ De moeite om ze allemaal eens na te lezen.
Zelf herinnerde ik me nog een versie die begon met “Tussen achthonderd matrozen…”, maar verder dan de vijfde regel kwam ik niet – vermoedelijk was ik daar toen nog net iets te jong voor.
Wat wel vaststaat: de melodie vond haar weg naar het dansrepertoire. Ze werd in Vlaanderen een geliefde begeleiding voor de schottisch, en kreeg in die context de naam : Zwerversschottisch mee.
De Koninklijke Volkskunstgroep Reuzegom is deze dans doorheen haar geschiedenis blijven uitvoeren. In het archief van Pa Dree vond Geert Pauwels de oudste schriftelijke vermelding van de melodie terug in een balboekje uit 1950 (zie foto). Dat maakt deze dans tot een levend stuk repertoire met wortels die verder reiken dan op het eerste gezicht lijkt.
Reactie plaatsen
Reacties